Ο Τραμπ στις 8 Μαΐου σε μια πομπώδη ανακοίνωση γεμάτη ανακρίβειες, ανακοινώνει την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία-ορόσημο για τα πυρηνικά του Ιράν παραμένοντας συνεπής στις προεκλογικές του θέσεις. Υπογραμμίζει επίσης την επαναφορά των κυρώσεων εις βάρος του Ιράν ικανοποιώντας Ισραήλ και Σαουδική Αραβία. Σε αντίθετη γραμμή Η Ευρωπαϊκή Ένωση ψάχνει τρόπο να συνεχίσει τη Συμφωνία, καθώς θίγονται σημαντικά συμφέροντα μεγάλων πολυεθνικών, ενώ η Ρωσία και η Τουρκία δήλωσαν κατηγορηματικά τη δέσμευση τους στη Συμφωνία.
Η Συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, που σύμφωνα με τον Ομπάμα βασιζόταν όχι στην εμπιστοσύνη αλλά στον έλεγχο και την επαλήθευση, πέρα από την προφανή σημασία της αποτροπής του Ιράν από τα πυρηνικά όπλα, είχε και κρίσιμη γεωοικονομική βαρύτητα στις ισορροπίες της Μέσης Ανατολής ενώ συνετέλεσε στη βελτίωση των σχέσεων της Τεχεράνης με την Ουάσινγκτον και τη Δύση γενικότερα.
Βίντεο: Η Mogherini δηλώνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διατηρήσει της Συμφωνία για τα πυρηνικά.
Η συμφωνία που κατοχυρώθηκε υπό τον τίτλο Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (Joint Comprehensive Plan of Action) ανακοινώθηκε στις 14 Ιούλη του 2015
Οι συμβαλλόμενες χώρες είναι τα πέντε μόνιμα μέλη του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ρωσία και Κίνα, συν τη Γερμανία.
Περιορίζει την πυρηνική τεχνολογία του Ιράν έτσι ώστε να χρειάζεται τουλάχιστον ένα χρόνο για να παράγει αρκετό υλικό για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Δεν περιλαμβάνει το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων ου Ιράν, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη και ενοχλεί ιδιαιτέρως τις ΗΠΑ και το Ισραήλ
Η διεθνής Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) International Atomic Energy Agency , επιβεβαίωσε στις 16 Ιουλίου 2016 ότι το Ιράν τηρούσε πλήρως τις υποχρεώσεις του. Το Φεβρουάριο του 2018 η ΙΑΕΑ επαληθεύει εκ νέου τη συμμόρφωση της Τεχεράνης στις δεσμεύσεις της συμφωνίας.
Οι βασικοί όροι
- Να περιορίσει το Ιράν την ικανότητα εμπλουτισμού ουρανίου κατά τα 2/3 και να διακοπεί η χρήση της υπόγειας μονάδας στο Fordow.
- Να μειωθεί το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν κατά 96%, δηλαδή στα 300 κιλά.
- Ο αντιδραστήρας στο Arak να επανασχεδιαστεί με τρόπο που δε θα δύναται να παράγει σημαντικές ποσότητες πλουτωνίου.
- Απρόσκοπτη πρόσβαση για τους Επιθεωρητές των Ηνωμένων Εθνών στις εγκαταστάσεις , ακόμη και στις στρατιωτικές εφόσον διαπιστωθεί ύποπτη δραστηριότητα.
- Το εμπάργκο για τα επιθετικά οπλικά συστήματα θα εφαρμοστεί για πέντε ακόμη χρόνια και 8 χρόνια για την τεχνολογία των βαλλιστικών πυραύλων.
- Άρση των κυρώσεων που έχουν επιβάλει στο Ιράν οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση στους τομείς των χρηματοπιστωτικών, της ενέργειας και των μεταφορών, μόλις η ΙΑΕΑ διαπιστώσει ότι το Ιράν εφαρμόζει τα μέτρα.
Η οικονομική διάσταση
Στο σχεδιάγραμμα που ακολουθεί φαίνεται η θετική επίδραση στην Ιρανική οικονομία από την άρση των κυρώσεων, που στην ουσία αποτελεί βασικό λόγο της δυσαρέσκειας ΗΠΑ, Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας για τα αποτελέσματα της συμφωνίας.
Τέλος, μια σύντομη λίστα πολυεθνικών εταιρειών, των οποίων τα συμφέροντα πλήττονται από την επαναφορά των κυρώσεων στο Ιράν είναι οι:
- Boeing (ΗΠΑ)
- Airbus (Ευρώπη)
- British Airlines (Μεγάλη Βρετανία)
- Lufthansa (Γερμανία)
- Volkswagen (Γερμανία)
- Renault (Γαλλία)
- Siemens (Γερμανία)
- Accor (Γαλλία)
- Media Hotels (Ισπανία)
